categorie : Gezondheid en gezondheidsproducten

.

Het bekende kruid kamille wordt al eeuwen gebruikt, meestal bij maag-/darmproblemen. Wij kennen het als middeltje uit grootmoederstijd. Kamille heeft ondertussen een beetje een suf imago gekregen, en is ietwat vergeten geraakt. Deze  plant doet echter meer voor je lijf dan je misschien denkt. 

Kamille is familie van de asteraceae/compositae familie, en we kennen vooral de Duitse en Romeinse kamille. De gedroogde bloemen van de plant bevatten veel terpenoïden en flavonoïden, wat voor een belangrijk deel bij-draagt aan de geneeskrachtige eigenschappen. Terpenoïden beschermen onder andere tegen kanker en houden de lever gezond. Flavonoïden zijn misschien wat bekender, deze zijn onmisbaar voor een gezond lijf omdat ze de vrije radicalen bestrijden. Preparaties van de plant worden gemaakt voor klachten zoals hooikoorts, ontsteking, spierspasmen, menstruatieproblemen, slapeloosheid, maagzweren en wonden. Het kruid is ook heilzaam voor de huid en wordt veel gebruikt in cosmetica en verzorgingsproducten. De populairste vorm van de plant is de thee; wereldwijd worden meer dan een miljoen kopjes per dag gedronken.

.

Een paar opmerkelijke feiten over kamille:

Dringt door tot de diepere huidlagen

Is iets effectiever dan hydrocortisoncreme bij eczeem

Remt ontsteking

Beschikt over antibacteriële activiteit

Verlaagt de systolische bloeddruk significant

.

.

Wat zit er in kamille?

Er zitten verschillende bestanddelen in de plant die geïsoleerd en voor medische doeleinden gebruikt worden. De plant bevat etherische oliën, bestaande uit verschillende aparte oliën. Na stoomdestillatie kan de kleur variëren van blauw tot groen als het nog vers is, maar donkergeel worden als het bewaard wordt. De olie verliest echter niet zijn kracht. Er zijn 28 verschillende terpenoïden en 36 verschillende flavonoïden geïdentificeerd.

.

Van thee tot poeder

Poeder van de plant wordt gebruikt voor diverse problemen. Medicinale ingrediënten worden meestal uit de droge bloemen gewonnen door gebruik van water, ethanol of methanol. Veel extracten bevatten ongeveer 50% alcohol en apigenine (1.2%). Apigenine is de krachtigste bioactieve stof. In thee zit minder apigenine , maar wel veel apigenine-7-0-glucoside, een flavonoïde die door de darmbacteriën gebruikt en omgezet wordt ten gunste van onze gezondheid .

Theezakjes zijn vrijwel overal verkrijgbaar en kosten maar weinig, tinctuur gevat ongeveer 12% alcohol en wordt veel gebruikt bij diarree en buikkrampen. De bloemen van de plant worden meer gebruikt in een warme omslag bij pijn en/of zwelling. Ook kan de hele plant in het badwater gedaan worden om ontstekingen te verzachten.

Met de thee kan gegorgeld worden bij ontstoken slijmvliezen in de mond of bij keelpijn. Inhalatie van etherische olie verlicht angst en depressie. Van oudsher is de plant gebruikt als antioxidant, adstringerend, helend en ontsteking remmend middel, bij uitslag (ook door planten), pokken, oorinfecties en neusontsteking. Ook heeft kamille een kalmerende uitwerking bij slaapproblemen en angst en bij allerlei spijsverteringsproblemen, rugpijn en artritis.

Kamille bij ontstekingen

De bloemen van de plant bevatten 1.2% etherische oliën waaronder alfa-bisabolol, alfa-bisabolol oxides A & B, en matricine (dit wordt meestal omgezet in andere flavonoïden die eveneens een anti-inflammatoire werking heb-ben. Een studie met menselijke deelnemers toonde dat de kamille-flavonoïden en etherische oliën tot in de die-pere huidlagen intrekken. Dit is een belangrijk gegeven, omdat het hierdoor goed gebruikt kan worden bij allerlei ontstekingsaandoeningen, waaronder die van de huid.

Beschermt tegen kanker

De meeste studies met betrekking tot het stoppen van tumorgroei en kamille, gaan over het sterkste bio-actieve ingrediënt apigenine. Bij huid-, prostaat-, borst- en eierstokkanker heeft deze stof veelbelovende remmende ef-fecten. Kamille wekt ook apoptose op van kankercellen, terwijl het de normale cellen ongemoeid laat en roept uitzaaiingen een halt toe.

Tegen verkoudheid

De gewone verkoudheid (acute virale nasofaryngitis) is een aandoening die het meest voorkomt bij mensen. Het is een milde virale infectieuze ziekte aan de bovenste luchtwegen. De inhalatie van stoom met kamille-extract verlicht de symptomen.

Beschermt tegen cardiovasculaire aandoeningen

Wie zou denken dat kamille iets kan betekenen bij hart- en vaataandoeningen? Toch blijkt regelmatige consump-tie van flavonoïden de kans op coronaire hartaandoeningen te verlagen, bij oudere mannen.  De kans op een hartaanval wordt hierdoor aanzienlijk verkleind.

Bij krampen en diarree

De rol van kamille is hierin het meest bekend. De plant verkort de duur van diarree bij kinderen en verlicht ook de symptomen waarmee diarree gepaard gaat.  Toen kamille thee gecombineerd werd met andere kruiden (zoet-hout, venkel, balm mint, ijzerkruid) bij kinderen met diarree, bleek de behandeling de krampen geëlimineerd te hebben bij meer dan de helft van de kinderen.  De combinatie van kamille en pectine uit appel zorgde voor een snellere beëindiging van de diarreeklachten.

Tegen eczeem

Het gebruik van kamille op de huid kan ook effectief zijn bij atopische eczeem.  Zo bleek het voor 60% net zo effectief te zijn als hydrocortison crème (0.25%) ). Manzana kamille (dit is bijvoorbeeld Kamillosan) kan het on-gemak van eczeem verlichten. Dit type kamille is rijk aan actieve ingrediënten en kan over het algemeen veilig gebruikt worden bij een kamille-allergie. Toen kamillecreme vergeleken werd met een hydrocortison crème (0.50%) bij mensen met atopisch eczeem, was Kamillosan zelfs ietwat superieur aan de hydrocortisoncreme, na twee weken behandeling.

Bij allerlei gastro-intestinale aandoeningen

Kamille wordt dus veel gebruikt bij allerlei aandoeningen van het spijsverteringskanaal, waaronder spasmen, krampen, een maag die van streek is, overtollige gasvorming (flatulentie), maagzweren en irritaties van het maag- en of darmslijmvlies.  Kamille maakt doelgericht korte metten met vervelende gasvorming, verzacht de maag en ontspant de spieren die de voeding door het spijsverteringskanaal bewegen.

Het beschermende effect van het commerciële product Iberogast (bevat o.a. citroenbalm extract, kamille, pepermunt, zoethout) is gerapporteerd. Dit product laat een anti-ulcerogene werking zien die in verband staat met minder brandend maagzuur, meer slijmproductie, een hogere vrijzetting van prostaglandine E, en een verlaging in leukotriënen. Het remt ook overtollig maagzuur.

Tegen vervelende aambeien

Studies laten zien dat kamille de ernst van aambeien vermindert. Hiervoor kan bijvoorbeeld kamilletinctuur ge-bruikt worden in bad. Dit vermindert ook de ontsteking die met de aambeien gepaard kan gaan.

Voor de algehele gezondheid

Ook als je geen specifieke aandoening hebt, loont het om kamillethee te drinken. Een kopje van deze thee ver-sterkt het immuunsysteem en helpt om infecties te bestrijden. Het drinken van 5 kopjes thee per dag, voor de duur van twee weken stond in verband met een verhoogde hoeveelheid hippuraat en glycine in de urine. Dit wijst op de antibacteriële activiteit van de plant. Ook bij een hoge systolische bloeddruk (de onderdruk) heeft kamille nut. Kamille verlaagt deze aanzienlijk, onder meer door een hogere urine output.

Studies tonen bijvoorbeeld dat de plant benzodiazepine-achtige stoffen heeft, even effectief is als corticostero-ïden en net zo goed werkt bij inflammatoire darmaandoeningen dan medicatie De heilzame plant wordt soms onderschat, misschien omdat het zo een doodgewoon onkruid is dat overal groeit. De plant beschikt over een aantal uitmuntende eigenschappen, voor lijf en huid. De stoffen van dit moederkruid dringen door tot in de die-pere huidlagen, wat het een prima middel maakt bij huidaandoeningen.

.

.

Bewezen voordelen van kamille

Bij inflammatoire darmaandoeningen werkt de plant net zo goed als de medicijnen mesalazine en sulfasalazine

Bij wondgenezing werkt kamille sneller dan corticosteroïden

Kamille bevat GABA en benzodiazepine-achtige stoffen

Inhalatie vermindert stress

.

Bij uiteenlopende ontstekingscondities

De ontsteking remmende werking van de geneeskrachtige plant kwam in het vorige artikel al aan bod. Er is echter nog meer over te zeggen. Veel aandoeningen gaan gepaard met ontsteking en dit geldt ook voor aandoeningen van het spijsverteringskanaal en de huid. Kamille vermindert de spierkrampen die kunnen opspelen bij gastro-intestinale inflammatoire ziekten, en remt hiernaast ook nog helicobacter pylori.  De plant wordt ook met succes ingezet bij rosacea, zonnebrand, uitslag, zweren en zelfs oogontsteking.

Osteoporose

Wie osteoporose heeft loopt eerder kans op botbreuken. Middelen die de werking van oestrogenen deels na-bootsen (SERM’s), bifosfonaten en calcitonine worden meestal gebruikt om verlies van botdichtheid te voorko-men. Kamille-extract kan ook iets betekenen tegen osteoporose: het extract stimuleert de osteoblast-celdifferen-tiatie en laat een anti-oestrogeen effect zien.

Als slaap bevorderend en rustgevend middel

Wereldwijd wordt het heilzame kruid gezien als een mild rustgevend en slaapopwekkend middel. De rustgevende werking is te wijten aan apigenine, een flavonoïde die zich hecht aan benzodiazepine receptoren in het brein. Phytotherapy Research meldt benzodiazepine-achtige stoffen en GABA in de bloemen van kamille. Kamille extrac-ten tonen ook een benzodiazepine-achtige hypnotische werking.

Kleine studies laten dus een positief werking op het centrale zenuwstelsel zien, maar ondanks deze bijzondere eigenschap ontbreken grotere studies. Een kleinschalige studie waaraan hartpatiënten deelnamen, meldt dat de patiënten 90 minuten na het drinken van kamille thee in een diepe slaap vielen.

Ook de inhalatie van kamille-olie vermindert een toename van het adrenocorticotroop hormoon (ACTH), een voorloper van het stresshormoon cortisol. Apigenine en andere kamille-extracten binden GABA-receptoren in het brein en zijn eveneens verantwoordelijk voor het kalmerende en slaapopwekkende effect.

Bij angststoornissen

Van kamille is gemeld dat het een angststoornis kan behandelen, en studie noemt dat het de activiteit van de stoornis behoorlijk indamt. Een andere studie noemt een bescheiden effecten. Het bewijs is hiervoor echter niet rijkelijk aanwezig, maar gezien de uitwerking van kamille op stress en de slaap is het wel aannemelijk.

Kamille reguleert de bloedsuikerspiegel

Studies suggereren dat kamille hyperglykemische en diabetische complicaties verlicht doordat het bloedsuiker-schommelingen tegen gaat. De plant zorgt voor een toename van glycogeenopslag in de lever en remt sorbitol in menselijke rode bloedcellen. De farmacologische activiteit van het extract is onafhankelijk van insuline secretie en studies onthullen verder het beschermende effect op de beta-cellen in de alvleesklier, doordat hyperglykemie gerelateerde oxidatieve stress verdwijnt.

.

Kamille bij vaginitis

Vaginale ontsteking komt bij vrouwen van alle leeftijden voor. De aandoening gaat gepaard met jeuk en pijn. Atrofische vaginitis komt meestal voor bij vrouwen tijdens en na de menopauze, en staat meestal in verband met een lagere oestrogeenspiegel. Vaginale douches met dit geneeskrachtige moederkruid kan de symptomen verbe-teren en vrijwel zonder bijwerkingen.

Voor een snellere wondheling

De wonden van patiënten die tattoos middels dermobrasie hadden laten verwijderen heelden sneller door ka-mille. De huid dichtte sneller, wat onder meer te zien was aan een snellere reductie van de wondomvang in ver-gelijking met mensen die geen kamille op de wonden toegediend kregen. Kamille heelde de complete wond sneller dan corticosteroïden en liet ook een goede antibacteriële activiteit zien.

Kamille als levertonic

De lever wordt kwetsbaarder naarmate we ouder worden. Kamille corrigeert nadelige leeftijd gerelateerde ef-fecten op de lever. Leverschade wordt redelijk omgekeerd door kamille-extract, al bij gebruik van een week. De antioxidanten uit het moederkruid beschermen de lever vrij goed. Het gunstige effect van de plant geldt niet alleen voor de oudere lever. Non-alcoholic leververvetting is een aandoening die jong en oud treft.

Onze Westerse manier van eten (transvetten, bewerkte koolhydraten, suikers) en leefstijl (minder activiteit) leidt tot een vette lever bij kinderen en volwassenen. Deze conditie leidt weer tot tal van andere stoornissen. Het ou-derwetse moederkruid biedt ook uitkomst bij deze moderne aandoening, meldde Lipids in Health and Disease in 2008. Extract van de plant beschermt de lever ook nog voor ontsteking en schade die door de inname van paracetamol ontstaat.