categorie : Sieraden, juwelen, mineralen en edelstenen
.
Goud is een scheikundig element met symbool Au en atoomnummer 79. Het is een geel metalliek overgangsmetaal. Het is al sinds de stroomculturen (Nabije Oosten van 3500 v.Chr. tot 800 v.Chr.) zeer gewaardeerd en is roestvrij, daarom wordt goud soms “de koning der metalen” genoemd.
Eigenschappen
.
Goud behoort tot de edelmetalen en is een dicht maar zacht metaal, net iets harder dan zink. Voor het gebruikt kan worden, moet het gezuiverd worden en voor de meeste doeleinden wordt het gelegeerd met andere materialen om het harder te maken. De zuiverheid van goud voor sieraden wordt gemeten in karaat; zuiver goud is 24 karaat. Veel voorkomende zuiverheidsgraden zijn 14 karaat (58,3% goud), 18 karaat (75%) en 22 karaat (91,7%). Goud wordt al lange tijd als waardevol metaal gezien.
.
.
Geschiedenis van goud
Gebruik van goud stamt (vermoedelijk) al uit de 26e Eeuw V. Chr. In Egyptische hiërogliefen wordt al aangegeven dat goud als betaalmiddel werd gebruikt. Goud is een edelmetaal en ontstaat uit (vloeibaar) magma, daarom wordt goud vaak gevonden op plaatsen waar vulkanen waren. Als we vervolgens even een grote stap maken, belanden we in 1848. In dat jaar vonden Amerikanen goudklompjes (goldnuggets) tussen grind in rivieren. De zogenaamde “goldrush” of “goudkoorts” was begonnen.
In Australië en Amerika werden verschillende goudbronnen ontdekt. Goud wordt vooral gevonden en gewonnen tussen steenlagen in rivieren. Wie kent de afbeeldingen niet van mensen langs rivieren met een grote zeef. Door rivierzand en grind te zeven hoopt men klompjes goud te vinden. Naast goudklompjes bestaat er ook stofgoud en kan goud voorkomen in zogenaamde goudaderen. Goud dat in rivieren en mijnen gevonden wordt is een zacht geel-kleurig metaal, we spreken dan van zuiver goud (24/24 of 24 karaat).
In de Lage Landen mag edelmetaal nog “goud” worden genoemd als het een zuiverheid van 14 karaat heeft. De scheikundige benaming voor goud is Au. Het is de afkorting van het Latijnse Aurum. Goud wordt ook steeds meer als belegging gezien. Doordat over heel de wereld de mensen steeds rijker worden neemt onder andere de vraag naar Gouden sieraden erg toe. Ook is economische onzekerheid vaak een factor van stijging van koersen.
.
.
.
opmerkelijke eigenschappen
Metallisch goud heeft een gele glanzende kleur. Zeer fijn verdeeld kan het ook andere kleuren zoals zwart of donkerpaars aannemen. Van alle bekende metalen die bij kamertemperatuur vast zijn, is goud, na lood, het makkelijkst te buigen en te vervormen. Een blokje goud van 1 gram (een kubusje met zijden van 3,73 mm) kan worden geplet en gewalst tot een plaat bladgoud met een oppervlakte van 1 vierkante meter.
Bladgoud kan gelijmd worden op voorwerpen waardoor ze verguld worden. Het is tevens mogelijk om goud door middel van elektrolyse op voorwerpen aan te brengen. Goud is een zeer goede elektrische en thermische geleider en vrijwel inert. De dichtheid van goud (19.320 kg/m3) is bijna tweemaal zo groot als die van lood (11.300 kg/m3).
.
Goud | ||
Algemeen | ||
Naam | Goud / Aurum | |
Symbool | Au | |
Atoomnummer | 79 | |
Groep | Kopergroep | |
Periode | Periode 6 | |
Blok | D-blok | |
Reeks | Overgangsmetalen | |
Kleur | Geel metalliek | |
Chemische eigenschappen | ||
Atoommassa (u) | 196,9665 | |
Elektronenconfiguratie | [Xe]4f14 5d10 6s1 | |
Oxidatietoestanden | +1, +3 | |
Elektronegativiteit (Pauling) | 2,45 | |
Atoomstraal (pm) | 144 | |
1e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1) | 890,13 | |
2e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1) | 1977,96 | |
Fysische eigenschappen | ||
Dichtheid (kg·m−3) | 19320 | |
Hardheid (Mohs) | 2,5 | |
Smeltpunt (K) | 1337 | |
Kookpunt (K) | 3081 | |
Aggregatietoestand | Vast | |
Smeltwarmte (kJ·mol−1) | 12,55 | |
Verdampingswarmte (kJ·mol−1) | 334,40 | |
Van der Waalse straal (pm) | 166 | |
Kristalstructuur | k.v.g. (bij kamertemp.) | |
Molair volume (m3·mol−1) | 10,21 · 10−6 | |
Geluidssnelheid (m·s−1) | 2030 (dunne staaf) | |
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1) | 128 | |
Elektrische weerstand (μΩ·cm) | 2,35 | |
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1) | 317 |
.