Omdat de steen kostbaar is, wordt smaragd ook synthetisch nagemaakt. Als je door een microscoop kijkt, zie je duidelijke verschillen tussen natuurlijk gevormde en nagemaakte smaragd. Echte smaragd vertoont onregelmatigheden en kleurverschillen, terwijl de synthetische steen inwendig zeer regelmatig is. In de edelsteentherapie wordt de smaragd graag gebruikt vanwege zijn regenererende, herstellende werking. Veel huidklachten verminderen door het dragen van een sieraad met smaragd.

Herkomst van de naam

Over de betekenis van de naam smaragd bestaan verschillende theorieën. Zeker is dat het woord smaragd is afgeleid van Latijn smaragdus. De herkomst van Latijnse woord is echter onduidelijk. Het kan ontleend zijn aan Grieks smaragdos (‘groene steen’). Het zou echter ook ontleend kunnen zijn aan Grieks smaragein (‘donderen, onweren’). In dat geval zou smaragd ‘bliksemende steen’ of ‘dondersteen’ betekenen. De naam wordt ook wel verklaard uit Arabisch achmardi (‘groenachtig’) of Hebreeuws bâréket (‘schitterende steen’).

Door de eeuwen heen

Smaragd is al meer dan 4000 jaar bekend als heelsteen en als siersteen. Smaragd is in veel culturen het symbool voor macht, onsterfelijkheid en eeuwige jeugd, het steeds terugkerende groen na de winter. In de oudheid waren smaragden al geliefde edelstenen. Ze werden uit Boven-Egypte gehaald. Sommige mijnen zouden reeds 2000 v.Chr. in gebruik zijn. Bij de Egyptische farao’s was de smaragd zeer in trek. In Jabal Sukayt en Jabal Zabarah, vlakbij de Rode Zee, bevonden zich waarschijnlijk de beroemde smaragdmijnen van de farao’s.

In de tijd van Alexander de Grote (365-323 v.Chr.) werkten daar veel Griekse mijnwerkers. Vooral de smaragden van Cleopatra (96-30 v.Chr.) waren bekend. Rond 1817 zijn de resten van deze uitgebreide mijnen terug-gevonden. In het oude Griekenland (ca. 800-250 v.Chr.) werd de smaragd geassocieerd met de god Hermes, boodschapper van de goden. De smaragd werd verbonden met waarheid, waarachtigheid en welbespraaktheid.

Bij de Romeinen (ca. 600 v.Chr.-500 n.Chr.) waren alle groene stenen, en dus ook de smaragd, gewijd aan Venus, godin van de liefde. De kleur groen werd geassocieerd met de lente en met groeikracht. Bij opgravingen in onder andere Pompeji en Herculaneum zijn mooie sieraden met smaragd gevonden, zoals gouden ringen en oorbellen. De Romeinse keizer Nero (37-68) zou door een grote beril, vermoedelijk een smaragd, naar het spel der gla-diatoren gekeken hebben. Beril werkt als vergrootglas, en een kleurtje geeft de bloederige gevechten een ander aanzien. En misschien had Nero zo wel de zonnebril uitgevonden.

Bij de Azteken (ca. 1200-1500) was de smaragd de steen van de aarde en de vruchtbaarheidsgoden. Beelden van deze goden zijn altijd versierd met groene stenen, vooral met smaragd en jade. De groene kleur werd geas-socieerd met de regen die leven en vruchtbaarheid bracht. Middeleeuwse legenden vertellen dat de smaragd uit de kroon van Lucifer, de duivel, is gevallen. Smaragd zou dus eigenlijk een helse steen zijn. Maar juist daarom kon smaragd inzicht geven hoe demonen te werk gaan, en kon je door het dragen van een smaragden sieraad deugdzaam leven en duivelse invloeden uit de weg gaan. In sommige sprookjes kon je door een smaragd in je mond te nemen onzichtbaar worden, of de taal der dieren verstaan.

Volgens de mysticus Johannes van Ruusbroec (1293-1381) is de smaragd de steen van de uitstorting van de Heilige Geest in Christus. Het is de steen van geloof, hoop en liefde. Een inspiratiebron van de middeleeuwse alchemie was de zogenoemde Smaragden Tafel, de Tabula smaragdina. Het is een groot stuk smaragd waarin een tekst is gegraveerd. De tekst, toegeschreven aan de mythische wijze Hermes Trismegistus, is een alchemistische verhandeling over energie die alles gecreëerd heeft. Omdat de tekst in een smaragd is gekerfd, moét het wel waar zijn…

Boven een 17e-eeuwse afbeelding van de Smaragden Tafel door Heinrich Khunrath, 1606.

Spiritueel

* Smaragd laat je eerlijk naar jezelf kijken, waardoor je je vastgeroeste patronen ziet en deze kunt doorbreken.

* Smaragd opent je hartchakra en helpt je te leven vanuit een onvoorwaardelijke liefde voor je omgeving.

* Smaragd maakt rustig in het hoofd, kalmeert. Smaragd helpt je jouw innerlijke wijsheid aan te boren, je intellect en analytisch vermogen groeien.
* Smaragd trekt liefde, harmonie en overvloed aan.
* Smaragd is de steen van de Waarheid.
* Smaragd geeft emotionele veerkracht, en verzacht arrogantie, jaloezie en egoïsme.
* Hij helpt negativiteit om te zetten in positieve zaken. Smaragd bevordert het gevoel van algeheel welbevinden en het gevoel voor esthetiek. Smaragd is een steen die in crisistijden nieuwe richtingen en doelen laat zien.
* Smaragd symboliseert de krachten van de natuur, van groei en regeneratie op alle denkbare niveaus. De smaragd verbindt je met de krachten van de natuur. Hij leert je in harmonie met de natuur en jezelf te leven.

Samenstelling: Be₃(Al,Chr)₂Si₆O₁₈ + K, Li, Na, + (Cr, V)
Hardheid: 7,5 – 8
Glans: glasglans
Transparantie: doorzichtig, doorschijnend, ondoorzichtig
Breuk: klein, schelpvormig, ruw
Splijtbaarheid: onduidelijk
Dichtheid: 2,67 – 2,90
Kristalstelsel: hexagonaal