categorie : religie

 

.

BIJBELLEZING

 

De Bijbel is een oud boek. Het is de neerslag van een lange ontwikkeling, niet het werk van één auteur die rustig en na rijp beraad de vrucht van zijn onderzoek op papier zet. De Bijbel is het product van vele mensen, gedurende ver uit elkaar liggende tijden en culturen, en van verschillende geaardheid, en ontstaan in zeer verschillende situaties. Dat verklaart waarom men in de Bijbel zulke uiteenlopende zaken aantreft zoals:

• vlammende oproepen tot strijd en weerbaarheid naast aangrijpende pleidooien voor vrede en rust
• benauwende bladzijden van enge betrokkenheid op zichzelf naast bezielende teksten over een wereldwijd universalisme
• wraak en vergeving
• liefde en haat

 

 

 

 

De Bijbel goed lezen is rekening houden met de bedoeling waarmee hij geschreven is. Om dat te kunnen moet men de omstandigheden kennen waarin de teksten ontstaan zijn. Dat is niet eenvoudig. Gelukkig hebben generaties geleerden niet tevergeefs gewerkt. Uit hun literaire ontledingen van de Bijbelteksten en uit de archeologische ontdekkingen in de Bijbelse landen hebben we heel wat informatie gekregen over de Bijbelse tijden en de manier waarop de mens toen leefde.

Deze ‘historisch-kritische methode van Bijbellezen’ plaatst de teksten terug in zijn ontstaansomgeving, en probeert met wetenschappelijke middelen te achterhalen op welke concrete vragen de Bijbeltekst een antwoord wil geven. Pas wanneer dat duidelijk is, kan men aan de hand van de Bijbeltekst een antwoord proberen te formuleren op de vragen die men zich nu, in onze tijd, stelt.

Waarbij men niet uit het oog mag verliezen dat de Bijbel geen naslagwerk is voor wetenswaardigheden over natuur, techniek en geschiedenis, maar een boek waarin vele generaties van gelovige mensen hun geloofsvisie op mens en wereld en hun vertrouwvolle overgave aan God hebben tot uitdrukking gebracht. En op dat niveau is de afstand tussen de Bijbelse mens en de mens van onze tijd wellicht niet zo groot.

Naast de ontstaansgeschiedenis van de Bijbeltekst dient men ook aandacht te hebben voor de werkingsgeschiedenis ervan. Daarmee bedoelt men dat de Bijbeltekst gedurende eeuwen de joodse en de christelijke gemeenschap heeft beïnvloed en georiënteerd. De Bijbel heeft ingewerkt op het geloof en het morele leven. Ook daarin zijn nogal wat verschillen te noteren: de ene periode was gevoeliger dan de andere voor bepaalde Bijbelse thema’s.

Toch tekent zich doorheen de eeuwenlange geschiedenis een duidelijke grondlijn af in het hanteren van de Bijbel als het gezaghebbend, inspirerend boek van de gelovige. In de Bijbel zelf komt dit tot uiting in de herhaalde formules ‘woord van God’ of ‘zo spreekt de Heer’.  Het is in de liturgische gemeenschapsviering dat de Bijbel zijn oorspronkelijke betekenis terugvindt.

Eeuwen lange Bijbelstudie heeft niet bewerkt dat alle problemen opgelost zijn en dat de geleerden het over alles eens zijn. Ook op dit terrein is de verleiding groot om ‘iets nieuws’ te vinden in de oude teksten. Maar ondanks de talrijke zijpaadjes wordt de grote hoofdweg steeds klaarder. Ernstig Bijbellezen blijkt dan iets anders te zijn dan lukraak teksten bijeen te rapen vanuit eigen smaak of overtuiging.

Sommigen willen de Bijbel lezen als een vergaarbak van goddelijke waarheden waarvan elk woord letterlijk en historisch waar is. Zulke houding noemt men fundamentalisme. Ze gaat ervan uit dat de Bijbel als goddelijk boek geen enkele kritische vraagstelling toelaat, want dat zou een uiting zijn van ongeloof. Die fundamentalistische houding die vooral leeft in sommige marginale groepen en sekten, is ten dele ontstaan uit reactie tegen rationalistische uitwassen van een bepaalde Bijbelstudie waarin men inderdaad geen oog had voor de Bijbel als geloofsboek. Om zich te kunnen handhaven is deze fundamentalistische Bijbellezing verplicht allerhande spitsvondigheden aan te wenden om de waarheid van de Bijbel te redden.

Vermelden we tenslotte nog dat men de Bijbel – zoals elk boek – kan lezen vanuit een speciale invalshoek. De lens wordt dan ingesteld op een bepaald punt dat heel scherp naar voren treedt, maar de context waarin het thuishoort en waaraan het zijn betekenis ontleent, vervaagt en verdwijnt. Die scherpstelling gaat gepaard met eenzijdigheid en overbelichting. De speciale invalshoeken die in onze tijd nogal wat aangewend worden zijn:

 

• de materialistische Bijbellezing (met toegespitste aandacht voor de maatschappelijke achtergronden van de Bijbelse gebeurtenissen)
• de psycho-analystische Bijbellezing (die de verborgen psycho-analytische mechanismen van deBijbelverhalen wil blootleggen)
• de feministische bijbellezing, enz.

 

 

 

 

 

 

preview en aankoop boek “De Openbaring “: 

http://nl.blurb.com/books/5378870?ce=blurb_ew&utm_source=widget