categorie : Sieraden, juwelen, mineralen en edelstenen
Kenmerken van opaal
Opaal is een kwarts die een bont kleurenspel kan vertonen. Het mineraal heeft soms slechts één kleur, maar met een geheimzinnige diepe gloed. Vele kleuren zijn mogelijk: wit, geel, blauw, rood, groen, bruin, zwart. Opaal is meestal doorzichtig of doorschijnend. Als het net gedolven is, is het zachter dan bergkristal. Blootgesteld aan de lucht wordt het snel hard. Bijzonder is dat opaal veel water bevat.
Opaal komt veel voor. Slechts een klein deel is van edelsteenkwaliteit. Opaal kan ontstaan als opvulling van spleten en gaten in een rots, maar ontstaat ook vaak bij de vorming van fossielen.
In Amerika zijn hele wouden van versteend hout met opaal gevonden; bekend voorbeeld is het National Petrified Forest in Arizona. Dit type opaal heet houtopaal.
Er bestaan allerlei soorten opaal, afhankelijk van hoe de opaal gevormd is.
We onderscheiden 3 hoofdsoorten.
- De glinsterende edelopalen zijn het meest geliefd, vanwege hun bonte kleurenspel. Dit kleurenspel wordt opalescentie genoemd.
- Wateropalen lijken op bergkristal. Ze zijn kleurloos, maar hebben een blauwige of melkachtige waas.
- Alle overige opaalsoorten worden opaal of gewone opaal genoemd. Ze zijn doorschijnend tot ondoorzichtig met weinig tot geen kleurenspel.
Onderstaand overzicht toont de belangrijkste soorten opaal.
| GEWONE OPALEN |
| Andesopaal
|
melkachtig troebele variant van opaal uit Peru, vaak roze (door mangaan) of blauw tot groen (door nikkel of koper) |
| Blauwe opaal
|
chalcedoon met blauwe tot donkerblauwe opaal |
| Chlooropaal
|
groene tot bruine opaal |
Chrysopaal, prasemopaal
of prasopaal |
blauwgroene variant (door nikkel of koper) van andesopaal |
| Dendrietenopaal
|
groene, gele of witte opaal met insluitsels die op planten lijken (ook wel: merliniet) |
| Groene opaal
|
opaal gekleurd door ingesloten nikkel en chloriet |
| Honingopaal of goudopaal
|
goudgele opaal (handelsnaam) |
| Jaspopaal of opaaljaspis
|
door ijzeroxide rood gekleurde opaal |
| Jelly
|
doorzichtige tot doorschijnende opaal, met zwak kleurenspel |
| Kascholong
|
Porseleinachtig poreuze, doorschijnende variant van opaal |
| Melkopaal
|
witte opaal |
| Opaliet
|
opaalhoudend gesteente |
| Pinkopaal
|
roze andesopaal (gekleurd door mangaan) |
| Potch
|
ondoorzichtige opaal zonder kleurenspel |
| Vuuropaal
|
opaal met rode, oranjerode of gele kleur, vooral uit Mexico |
| EDELOPALEN |
| Boulderopaal
|
edelopaal met donkerbruine ondergrond en flonkerend kleurenspel. Komt voor in kiezels en keien (in het Engels boulders), waar opaal holle ruimten in ijzerhoudend moedergesteente opvult. Afkomstig uit Australië |
| Girasol
|
bijna kleurloze, doorzichtige edelopaal met blauwachtige lichtschijn |
| Harlekijnopaal
|
edelopaal met opvallende bonte kleurpatronen, als een blokkendoos. Een zeer geliefde opaal |
| Hydrofaan |
edelopaal die alleen natgemaakt een kleurenspel toont |
| Jellyopaal
|
edelopaal met felle kleuren (genoemd naar de kleuren van gelatinepuddinkjes) |
| Kristalopaal
|
zeer heldere tot doorzichtige opaal met kleurenspel |
| Luipaardopaal
|
met edelopaal gevulde blaasjes in basalt |
| Opaalmatrix of matrixopaal
|
moedergesteente met talrijke kleine ingesloten edelopaaltjes |
| Vuuropaal
|
edelopaal met rode, oranjerode of gele kleur, vooral uit Mexico |
| Witte opaal of melkopaal
|
edelopaal met witte of lichte grondkleur en een bont kleurenspel |
| Zwarte opaal
|
edelopaal met donkere basiskleur (grijs, blauw, groen) en bont kleurenspel. Een pikzwarte ondergrond is zeer zeldzaam. Zwarte opalen zijn zeldzamer dan witte opalen |
| WATEROPALEN |
| Girasol, Hyaliet of glasopaal
|
glasheldere opaal |
| Hydrofaan
|
opaal die alleen natgemaakt kleurenspel toont |
| Kristalopaal
|
rossige of blauwige reflecties op kleurloze ondergrond die aan vensterglas doen denken |
| Oregon-opaal
|
goudgele glasheldere opaal |
De meeste opaal is afkomstig uit Australië. Het is dan ook de nationale steen van dit continent. Ook de kost-baarste opaalsoort, de zwarte opaal, komt uit Australië. Deze vorm van edelopaal glinstert en vonkt veelkleurig bij het bewegen. Opaal van edelsteenkwaliteit is populair in sieraden en siervoorwerpen. De meeste opalen worden echter in de industrie verwerkt. Opaal is aantrekkelijk als grondstof voor silicium. Het wordt vermalen verwerkt tot vuurvaste tegels en wetstenen. Het wordt ook toegepast als droogmiddel (in lederwaren, voeding), bindmiddel (pillen) en schuurmiddel (in tandpasta).
Edelsteentherapeuten gebruiken opaal vaak voor mensen die zwaar op de hand of superserieus zijn. Opaal maakt lichtvoetig en luchthartig. Bamboe-opaal of tabashir is een belangrijk ingrediënt in de Ayurvedische en de tradi-tionele Chinese geneeskunde. Het is wit, geel of blauwig. Deze opaal is afkomstig uit de stelen van sommige soorten bamboe.
Herkomst van de naam
De herkomst van de naam opaal is onzeker. De Romeinen kenden het woord opalus, ontleend uit het Sanskriet úpala (‘edelsteen’). Ze gebruikten dit in de betekenis van ‘gekleurde steen’, maar het is onzeker of ze hiermee het mineraal bedoelden dat wij nu opaal noemen. Er is wel gesuggereerd dat de Romeinse vruchtbaarheidsgodin Ops, echtgenote van de god Saturnus, haar naam aan deze edelsteen heeft gegeven. Dit naar aanleiding van de Opalia, Romeinse festiviteiten rond de zonnewende (21 december) die aan Ops gewijd waren. Dit is echter volks-etymologie en klopt niet.
Door de eeuwen heen
Opaal is al sinds de Oudheid geliefd als edelsteen. De oudste vondst, in een grot in Kenia, is waarschijnlijk een sieraad van 4000 v.Chr. uit de mijnen van Ethiopië. De eerste schriftelijke vermelding van opaal dateert van ca 500 v.Chr. Opaal werd gebruikt voor de vervaardiging van werktuigen, maar ook voor sieraden en siervoorwerpen. Opaal was al bekend bij de Babyloniërs, Assyriërs en de oude Grieken en Romeinen. De Romeinse schrijver-we-tenschapper Plinius de Oudere (23-79 n.Chr) beschreef opaal in zijn lapidarium (boekwerk met beschrijving van edelstenen). Het ging hierbij hoogstwaarschijnlijk om edelopaal uit de afzettingen van Dunbík in Slowakije, die in die tijd al werden ontgonnen.
De Romeinen waren dol op opaal. Zij vonden het een magische steen. Opaal werd gebruikt tegen somberheid en melancholie, en was een genezer van oogklachten en gaf stralende ogen. Men geloofde dat de opaal kon waarschuwen voor ziekte en narigheid. Dat klopt ook, weten we nu. Door het hoge vochtgehalte reageert de opaal sterk op koorts; de steen wordt daar dof van. De Spaanse veroveraars (conquistadores) uit de 16e eeuw namen allerlei edelstenen mee naar huis vanuit Zuid-Amerika, en daar waren prachtige opalen uit Peru bij.
Traditioneel gold opaal als gelukssteen, als een goed amulet tegen pech en ongeluk. Maar door een zeer popu-laire roman uit 1829 van Sir Walter Scott, Anne of Geierstein, or The Maiden of The Mist, kreeg de opaal in de 19e eeuw in Europa een slechte naam. Een van de personen uit dit boek, lady Hermione, draagt altijd een schitteren-de grote opaal in het haar. Maar er rust een vloek op, er valt wijwater op de opaal, de steen verliest al zijn kleur en Hermione bezwijmt. De volgende dag is zij met haar steen verdwenen, slechts een hoopje as blijft achter.
Kort na het verschijnen van deze roman daalde de verkoop van opaal dramatisch, en bleef enkele decennia laag. Koningin Victoria van Engeland (1809-1901) was echter dol op opalen. Zij verzamelde een grote collectie, wat de populariteit van opaal weer deed toenemen. Maar in Rusland werd de opaal tot diep in de 20e eeuw gewan-trouwd en gezien als belichaming van het boze oog. In de tweede helft van de 19e eeuw werden in Australië zeer grote voorraden opaal gevonden. Tegenwoordig is Australië goed voor meer dan 90% van alle gedolven opaal.
In 1987 is in Coober Pedy, Zuid-Australië, een fossiel van een pliosaurus (soort zeereptiel) gevonden, waarvan het skelet geheel in opaal is veranderd. Het fossiel is zo ’n 100 miljoen jaar oud en kreeg de naam Eric, naar een vis uit een sketch van de tv-serie Monty Python’s Flying Circus. Eric is te bewonderen in het National Museum in Sydney.
Spiritueel
* Opaal maakt wijs en tevreden, geeft inzicht en laat je intuïtie groeien. Opaal is een steen die je laat beseffen dat je uit een lichaam, een geest en een ziel bestaat. Door opaal te dragen of met opaal te mediteren integreren lichaam, geest en ziel beter. Dat geldt vooral voor edelopaal.
* Opaal laat je de oorzaken van je emoties doorzien en begrijpen. Het helpt je deze koel en afstandelijk te analyseren. Ondanks dat is de opaal een warme en vriendelijke steen.
* Mensen die zwaar op de hand zijn, worden losser en vrolijker door het dragen van een sieraad met opaal of een opaal in de broekzak.
* Verdriet vanwege het verlies van een geliefd persoon, huisdier of voorwerp laat zich met opaal omzetten in acceptatie en rust.
* Met opaal kun je emotionele situaties intensiever beleven. Ook kun je met opaal de wonden van oude emotionele trauma’s helen.
* Edelopaal maakt creatief, verheft de ziel. Versterkt de zintuigen ook op spiritueel niveau. Edelopaal reinigt de aura en repareert gaten in de aura.
* Edelopaal versterkt het vertrouwen in andere mensen.
* Vuuropaal versterkt het zelfvertrouwen, maakt daadkrachtig. versterkt het fysieke en emotionele veld van de aura. Zwakt sterke emotionele schommelingen af.
* Girasol maakt je ontvankelijk voor het doorbreken van patronen, het opdoen van nieuwe indrukken en het maken van nieuwe vrienden.
Chemische samenstelling
De opaal is een kwarts en dus familie van de bergkristal. Opaal is siliciumdioxide verbonden met water (gehydra-teerd). Edelopaal kan tot wel 30% water bevatten. Wateropaal bevat tot 20% water. Vuuropaal bevat 6 tot 10% water. Edelopaal bevat microscopisch kleine silicabolletjes in silicagel. Deze opaalsoort krijgt zijn intrige-rende kleurenspel door breking van het licht in het vloeibare deel, of in de lamellenstructuur die de bolletjes kunnen hebben. Door vochtverlies kan het kleurenspel verminderen.
Samenstelling: SiO2.nH2O
Hardheid: 5,5 – 6,5
Glans: glasglans, dof
Transparantie: doorzichtig, doorschijnend, ondoorzichtig
Breuk: schelpvormig
Splijtbaarheid: onduidelijk
Dichtheid: 1,90 – 2,30
Kristalstelsel: amorf
preview en aankoop boek “De Openbaring “:
JOHN ASTRIA
