categorie : Sieraden, juwelen, mineralen en edelstenen
Mohawkiet uit Michigan USA
Deze koperlegering bevat tevens sporen van nikkel, ijzer, zilver en kobalt. Het is goudgeel tot grijs van kleur en wordt soms gevonden in een witte kwarts matrix.








Deze koperlegering bevat tevens sporen van nikkel, ijzer, zilver en kobalt. Het is goudgeel tot grijs van kleur en wordt soms gevonden in een witte kwarts matrix.








Vuursteen of keisteen, ook silex of flint (“flinterdun”), is een gesteente dat vaak in klompen in kalksteen wordt aangetroffen en meestal bruin of grijs van kleur is. Dergelijke ‘klompen’ worden in de geologie concreties genoemd. De in het tijdperk van het Laat-Krijt afgezette vuursteenconcreties zijn zeer vormrijk en variëren van langwerpige platen tot gewei- en botvormige stenen.
Het gesteente wordt vuursteen genoemd omdat een slag met een stuk vuursteen op een stuk ijzer of pyriet kan resulteren in vonken, waarmee, met de nodige ervaring, een droog, brandbaar materiaal (zoals een plukje los katoen of gedroogd mos, of tondelzwam) aangestoken kan worden. De vonken ontstaan door kleine ijzerdeeltjes die spontaan in de lucht oxideren waarbij veel warmte vrij komt zodat de deeltjes gaan gloeien.
In prehistorische tijden (de steentijd) maakten mensen zoals de neanderthalers en de vroege moderne mens stenen gebruiksvoorwerpen, zoals schrapers, pijlpunten, bijlen en klingen, bij voorkeur van dit materiaal.
Aan de mate van verfijning van het product en de gebruikte technieken kan vrij nauwkeurig worden geschat hoe oud het voorwerp is. Omdat dergelijke gebruiksvoorwerpen in tegenstelling tot menselijk en dierlijk weefsel, hout en textiel niet vergaan, zijn ze, naast al dan niet bewerkte botten en potscherven, vrijwel de enige sporen die we hebben van de prehistorische mens.




.
Ook in België en Nederland kunnen op vele plaatsen vuurstenen werktuigen worden aangetroffen, en plaatsen waar mensen in de steentijd vuurstenen werktuigen maakten.


krabber








.
.
Toermalijn is doorzichtig tot doorschijnend met een glasachtige glans en kan verschillende kleuren zijn. Toermalijnkwarts is bergkristal met ‘naalden’ van zwarte toermalijn. Zwarte toermalijn wordt ook wel schörl genoemd. Enkele andere soorten toermalijn zijn: blauwe toermalijn (indigoliet), gele toermalijn, groene toermalijn, roze toermalijn (rubelliet), bruine toermalijn (draviet) en watermeloen toermalijn. Schörl bevat ijzer en is opaak (volkomen ondoorzichtig).
.
.

ruw
.
.

blauwe toermalijn
.
.

gele toermalijn
.
.

groene toermalijn
.
.

roze toermalijn
.
.

bruine toermalijn
.
.

watermeloen toermalijn
.
.
.
Schorl komt veel voor en is het meest verbreide mineraal uit de toermalijngroep. Het wordt onder andere gevonden in Duitsland, Noorwegen, Zweden, de Alpen, Brazilië en de VS.
.
.

Toermalijnkwarts ruw
.
.

.
.

.
.

.
.

.
.
.
samenstelling: Na(Li,Al)3Al6(BO3)3Si6O18(OH)4
hardheid: 7-7,5
dichtheid: 3,06
.
.

.
.

.
.

.
.

.
.

.
.

.
.

.
.
.
In de mineralogie verstaat men onder spinel een groep vergelijkbare mineralen, uit de magnesium/aluminium-groep, met de chemische samenstelling MgAl2O4. Slechts enkele vormen zijn van edelsteenkwaliteit. De herkomst van de naam is onduidelijk, mogelijk van het Grieks voor vonk of het Latijn spina-pijl. De kleurgevende stoffen zijn ijzer, chroom, vanadium en kobalt. Grote stenen zijn zeldzaam, sterspinellen zeer zeldzaam. Spinel kan verschillende kleuren hebben maar de bekendste variant is rood van kleur. De steen is doorzichtig tot opaak met een glasachtige glans.
.
.

.
.

.
.
.
samenstelling: MgAl2O4
hardheid: 8
dichtheid: 3,6-4
.
.

.
.

.
.
|
Spinel
|
||
| Mineraal | ||
| Chemische formule | MgAl2O4 | |
| Kleur | kleurloos, rood, geel, groen, blauw, violet, roze, zwart | |
| Streepkleur | wit | |
| Hardheid | 8 | |
| Glans | sterke glasglans | |
| Breuk | schelpvormig | |
| Kristaloptiek | ||
| Kristalstelsel | Kubisch | |
| Brekingsindices | 1,710-1,735 | |
| Dubbele breking | geen | |
| Dispersie | 0,020 | |
| Luminescentie | soms geelgroen, rood, oranje, meestal geen | |
| Pleochroïsme | geen | |
| Overige eigenschappen | ||
| Veredeling | vele stenen worden bewerkt door inwerking van warmte | |
| Bijzondere kenmerken | asterisme, soms kattenoogeffect | |
.
.
.
.

.
.

.
.

.
.

.
.


Ooit waren ze zo zeldzaam, dat koningen ze ten geschenke kregen. In de Indus-vallei werd een citroenvormige oorbel gevonden uit 2500 voor Christus, en rond de Middellandse Zee wordt hij al 2.000 jaar geteeld. Citroenbomen blijven groen en produceren het hele jaar fruit, tot 300 kilo. Citroensap helpt zo goed tegen scheurbuik dat Britse marineschepen citroenen meenemen: ieder bemanningslid krijgt ook tegenwoordig nog dagelijks vers sap.
Deftige dames wreven er 500 jaar geleden hun lippen mee in om ze roder te maken. Wereldwijd is de vrucht immens populair. Wat maakt een citroen zo gezond? Een opsomming om vrolijk van te worden. Citroenen bevatten vitamine C, citroenzuur, flavonoïden, B-vitamines, kalk, koper, ijzer, magnesium, fosfor, kalium en vezels. De vrucht wordt niet voor niets een superfood genoemd.

Vers citroensap veegt het lichaam van binnen geweldig schoon, dankzij de vitamine C en flavonoïden. Darmen, nieren, lever en gal varen er wel bij. Deze stoffen ontgiften de lever, neutraliseren urinezuur, lossen klompjes kalk op en ook gal- en nierstenen. Ze verlagen de bloeddruk, versterken de bloedvaten en gaan bloedingen tegen. Citroensap stimuleert de darmen en een regelmatige stoelgang. Het is zeer desinfecterend. Het doodt wormen in de ingewanden en verwekkers van griep en verkoudheid.
Uit onderzoek blijkt dat citroensap ook de bacteriën vernietigt van malatia, cholera, difterie, tyfus en andere dodelijke ziektes. De vitamine C in citroenen neutraliseert vrije radicalen. Dit zijn schadelijke deeltjes die veroudering en ziekte veroorzaken. Citroenschil bevat tangeretine dat helpt tegen hersenkwalen zoals de ziekte van Parkinson. Citroen bevat ook rutine. Rutine werkt heilzaam bij oogkwalen, zoals aandoeningen van het netvlies door suikerziekte. Bovendien werkt citroen, net als andere citrusvruchten, ontstekingsremmend.
Wij gedijen het beste bij een balans tussen zuren en basische voedingsstoffen. Op het vele zuurvormende voedsel dat we eten, zoals granen, vlees en kaas werkt citroen balancerend. Citroenen smaken zuur, maar reageren zeer basisch. Weinig voedsel maakt zo veel basen aan. Verder zijn citroenen energiebommen volgens onderzoeker Carey Reams (1903-1985). Citroenen helpen bij zuurstofgebrek en ademproblemen.
De eerste die de top van de Mount Everest bereikte, Edmund Hillary, zei dat dit zonder citroenen niet was gelukt. Citroenen bevatten 22 kankerwerende stoffen, waaronder limoneen, dat de groei van gezwellen remt, en flavonoïde glycosiden, die de celdeling stoppen in kankercellen. William Li, die onderzoek doet naar de relatie tussen kanker en eten, plaatst citroenen op zijn lijst van 32 etenswaren die beschermen tegen kanker.

Zware citroenen zijn sappiger, zoeter en rijker aan mineralen en hebben een fijner stipjespatroon in de schil. Citroenen moeten helemaal geel zijn: groenige zijn deels onrijp en intens zuur. Overrijp ogen ze gerimpeld, minder heldergeel en met zachte en harde delen. Bewaar ze bij kamertemperatuur, uit de zon, tot 10 dagen. Of in de koelkast tot vijf weken.
Een schaal verse citroenen geeft dagenlang een frisse geur en kleur aan een kamer. Sprenkel het sap over salades, soepen en warme schotels om je natriumopname te beperken. Het meeste sap ontvang je door ze voor persing even heen en weer te rollen over tafel. Verse citroenschil is lekker in cake, koek, en groenten.



![]()
De pruim is de vrucht met de meeste antioxidanten. Pruimen zijn een van de meest makkelijke vruchten om zelf te kweken. Je hoeft alleen een boom in de tuin te hebben en er aan het einde van de zomer aan te schudden. De pruimen vliegen je vervolgens om de oren. Pruimen zijn lekker, gezond en hebben bovendien geneeskracht tegen diverse ziekten. Gedroogde pruimen bevatten net zoveel voedingsstoffen als verse pruimen.

De Tufts Universiteit in Boston maakte een overzicht van voeding die rijk is aan antioxidanten. Pruimen kwamen daarbij op de eerste plaats. Er zaten vooral hydroxykaneelzuren, anthocyaninen en flavonoïden in de pruim. Antioxidanten bestrijden de vrije radicalen die vrijkomen door normale spijsvertering, UV-straling, roken, grote krachtinspanningen, milieuvervuiling, contact met gifstoffen en pesticiden. Wanneer deze vrije radicalen ongestoord hun gang kunnen gaan, kan dat leiden tot vervroegde ouderdomsverschijnselen zoals rimpelvorming en ziekten zoals kanker, obesitas, hart- en vaatziekten en diabetes.

Pruimen werken als laxeermiddel en werken goed tegen constipatie. Het feit dat vezels daar verantwoordelijk voor zijn is algemeen bekend. Maar niet iedereen weet dat er meer componenten in de pruim zitten die bijdragen aan een gezonde stoelgang. Sorbitol is een component dat de darmen stimuleert en het zit zowel in de pruim, pruimensap als gedroogde pruimen. De totale stoelgangtijd wordt verminderd door de aanwezigheid van sorbitol en bovendien wordt de kans op aambeien verkleind. Verder zitten er de polyfonolen chlorogeenzuren en neochlorogeenzuren in de pruim. Deze stoffen hebben ook een laxerend effect. Chlorogeenzuur is een stof die normaal in vele plantaardige producten voorkomt en zit extra veel in pruimen, perziken en koffie. Verder bevat de pruim difenylisatine, wat ook een laxerende stof is.

Uit onderzoek van de Florida State University bleek dat vrouwen na de menopauze die dagelijks 100 gram gedroogde pruimen aten na drie maanden betere botten hadden dan vrouwen die dit niet aten of vrouwen die 75 gram gedroogde appels aten. Pruimen bleek beter voor de botten dan het eten van gedroogde aardbeien, dadels, vijgen en rozijnen. Boron en kalium zijn twee mineralen waarvan vermoed wordt dat ze de reden zijn dat botopbouw verbeterd wordt. Beide mineralen zitten in ruime mate in de pruim. De onderzoekers bevolen mensen boven de 65 aan om langzaam over te schakelen op het eten van meer pruimen; er wordt zelfs gezegd dat het goed is dat iemand 10 pruimen per dag eet. Wanneer je pruimensap drinkt kom je snel aan zo´n hoeveelheid. In de V.S. is pruimensap in elke grote supermarkt te koop maar in Europa niet. Hier zullen we ons tevreden moeten stellen met verse pruimen en gedroogde pruimen.

Het hoge vezelgehalte in pruimen normaliseert het bloedsuikerniveau wat een winstpunt is voor diabetespatiënten. Bovendien zorgen pruimen snel voor een vol gevoel waardoor je minder snel je gaat overeten. Dat is een extra voordeel voor suikerpatiënten aangezien deze groep mensen een grotere kans hebben om obesitas te ontwikkelen.

Vezelrijk voedsel heeft aangetoond dat het de kans op darmkanker kan verminderen. Daarnaast blijkt dat vezelrijk eten ook goed werkt tegen borstkanker. Het veelvuldig eten van vezelrijke voeding zoals papaya, appels, peren, vijgen en dadels kunnen in combinatie met pruimen mensen tegen kanker beschermen.

De pruim bevat veel kalium en is daarom effectief tegen hoge bloeddruk of hypertensie. Het wordt in de fytotherapie soms voorgeschreven als onderdeel van een bredere aanpak om hypertensie te bestrijden. Een andere manier waarop de pruim hoge bloeddruk bestrijdt is dat fenolen in de pruim de vorming geöxydeerde cholesterolafzettingen op de aderwanden voorkomt. Deze afzettingen of plaque verdunnen de aderen wat ook kan leiden tot hypertensie.

Wanneer je vermoeid bent door een ijzertekort dan is het goed om je te wenden tot ijzerrijk voedsel maar ook tot de pruim, niet omdat deze zoveel ijzer bevat, maar omdat pruimen helpen bij het opnemen van ijzer in je bloed. Het eten van ijzerrijke voeding wordt door de pruim nog effectiever.

gedroogde pruimen


Het mineraal zinkblende, ook blende of sfaleriet (verouderd: sphaleriet) genoemd, is de belangrijkste bron voor de winning van zink. Het mineraal kan ook grote hoeveelheden ijzer en cadmium bevatten met vaak insluitsels van chalcopyriet(CuFeS2). Sfaleriet komt regelmatig voor als verontreiniging in looderts. Sfaleriet of zinkblende is van nature geel, bruin of grijs maar kan doordat het vaak insluitsels bevat ook rood, zwart, groen, grijs en wit zijn.
Het mineraal heeft een hardheid van 3,5 – 4, en een gemiddelde dichtheid van 4,05. De geringe hardheid maakt dat het mineraal voor sieraden enkel geschikt is als het insluitsels van andere mineralen bevat. Zinkblende heeft een kubisch kristalstelsel. Het kan bestaan uit tetrahedrale of dodecahedrale kristallen, maar het heeft doorgaans geen mooie kristalvormen.
Splijting vindt plaats volgens het kristalvlak [110]. Het mineraal kan transparant tot doorschijnend zijn, maar ook geheel ondoorzichtig als het veel ijzer bevat. Het mineraal kan bruine, lichtgele of witte strepen bevatten. Zinkblende heeft een harsachtige glans.
De naam sphaleriet is afkomstig van het Grieks sphaleros, dat “verraderlijk” betekent. Het mineraal werd namelijk vaak voor galena (loodblende) aangezien, maar het bevat geen lood.
Zinkblende wordt gevormd in een grote verscheidenheid aan hydrothermale omstandigheden. Het komt vaak samen voor met pyriet en galeniet. De typelocatie van zinkblende is niet nader gedefinieerd en het mineraal komt zeer algemeen voor. Het geldt als het belangrijkste zink-erts.
samenstelling: (Zn,Fe)S
hardheid: 3,5 – 4
dichtheid: 3,9 – 4,1
|
Sfaleriet of zinkblende
|
||
| Mineraal | ||
| Chemische formule | ZnS met substituties door Fe | |
| Kleur | Geel, bruin of donkerbruin, afhankelijk van het ijzergehalte en onzuiverheden | |
| Streepkleur | Lichtgrijs of lichtbruin | |
| Hardheid | 3,5 – 4 | |
| Gemiddelde dichtheid | 4,05 kg/dm3 | |
| Glans | Hars- of diamantglans | |
| Opaciteit | Doorzichtig of doorschijnend | |
| Breuk | Oneffen | |
| Splijting | Perfect, [110] | |
| Habitus | Tetraëdrisch of dodecaëdrisch, gebogen vlakken, dikwijl massief of korrelig | |
| Kristaloptiek | ||
| Kristalstelsel | Kubisch | |
| Brekingsindices | 2,37-2,43 (isotroop) | |
| Dubbele breking | Geen; isotroop | |
.

.
Abrikozen bevatten weinig calorieën, zijn licht verteerbaar en zijn rijk aan vitamine E. Bovendien bevat de abrikoos veel kalium. Ideaal om je bloeddruk onder controle te houden en zowel spieren als zenuwen beter te laten werken. Verwelkom de abrikoos in je fruitmand als natuurlijk ontstresser. En het geheim om elk overleg succesvol af te ronden.
Griekenland en Frankrijk
Goed voor de darmflora en bloeddruk.
Rijk aan vitamine A, C & Kalium.

Zomer
| Lente | Zomer | Herfst | Winter | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| mrt. | apr. | mei. | jun. | jul. | aug. | sep. | okt. | nov. | dec. | jan. | feb. |
| X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
Weinig calorieën
Veel ijzer en kalium en vitamine E
Betere bloeddruk
Ook gedroogd heel lekker
Zoet van smaak

Wie kampt met een hoge bloeddruk of stress is gebaat met een abrikoos op het werk. Het aanwezige kalium in de abrikoos zorgt ervoor dat je je bloeddruk verlaagt. Abrikoos is ook de drager van vitamine E: de in vet oplosbare vitamine die onze cellen, weefsel en bloedbaan beschermt. Van vitamine E kan je geen overschot hebben in je lichaam. Wist je trouwens dat vitamine E ook wordt toegevoegd aan crèmes, zalven en shampoos. Naar verluidt zou deze vitamine de huid en het haar versterken.
Het grote voordeel van gedroogd fruit is dat alle voedingsstoffen bewaard blijven en het dus erg gezond is. En sommige fruitsoorten gaan ‘gedroogd’ nog een stapje verder, zoals de ‘ongezwavelde’ abrikoos die helpt tegen een te hoge bloeddruk. Een gedroogde abrikoos smaakt lekker zoet. Vergelijk het met natuurlijk snoepgoed. Vaak wordt een abrikoos vermalen om raw food zoals groentesappen of gezonde snacks te zoeten zonder suiker.
Zo schil je de abrikoos: halveer de abrikoos rondom rond met een scherp mes tot je op de pit zit. Draai vervolgens het vruchtvlees van de pit. Klaar om in stukjes gesneden te worden. Smakelijk!
Een abrikoos is caloriearm en tegelijk vezelrijk. Wat betekent dit? Dat je veel abrikozen kan van eten zonder dat het ongezond wordt. De abrikoos dankt zijn bijnaam van superfood aan de talrijk opgenomen vitaminen en mineralen. Zoals vitamine C en carotenoïden. Dat laatste is dan weer goed voor de ogen. Zeker wie dagelijks uren naar een scherm zit te staren, loopt best af en toe naar de fruitmand.

Wie een abrikoos al eens in zijn handen heeft gehad, weet het: die schil is fluweelzacht. De schil kleurt oranjegeel. Het vruchtvlees heeft een zachte textuur en kan heel sappig proeven. Op zoek naar een dessertje met abrikozen? Denk aan abrikozenclafoutis, abrikozenjam of gehaktballetjes met abrikoos en koriander.
| Vitamines | Hoeveelheid / 75g | % ADH / 75g |
|---|---|---|
| Vitamine A | 72 µg | 9% |
| Vitamine B1 | 22,5 µg | 2,05% |
| Vitamine B2 | 30 µg | 2% |
| Vitamine B3 | 450 µg | 2,65% |
| Vitamine B6 | 40,5 µg | 2,7% |
| Vitamine B11 | 6,75 µg | 2,25% |
| Vitamine C | 7,5 mg | 10,72% |
| Vitamine E | 667,5 µg | 5,66% |
| Vitamine K | 2,475 µg | 3,1% |
| Minerals | Hoeveelheid / 75g | % ADH / 75g |
|---|---|---|
| Calcium | 9,75 mg | 0,98% |
| Fosfor | 17,25 mg | 2,16% |
| IJzer | 292,5 µg | 2,09% |
| Kalium | 194,25 mg | 6,26% |
| Magnesium | 7,5 mg | 2,5% |
| Natrium | 0,75 mg | 0,04% |
| Zink | 150 µg |



Oorspronkelijk werd dit kristal bolivianiet genoemd, naar de eerste vindplaats. Dit bleek echter een verwarrende naam, omdat er twee andere mineralen zijn met diezelfde naam: antimoonzilversulfide en koperijzertinsulfide. Daarom wordt liever de naam ametrien gebruikt. Vroeger werd ook wel de naam trystien gebruikt.
Tegenwoordig kan ametrien goed nagemaakt worden door amethist een plaatselijke hittebehandeling te geven. Er bestaat zelfs al synthetische ametrien! Zie je een ametrien die blauw-paars is, dan gaat het om een niet-natuurlijk gekleurde steen, of zelfs om een synthetische steen.
Edelsteentherapeuten gebruiken de ametrien graag, omdat dit kristal een verbinding maakt tussen organen van de spijsvertering en de hypofyse.
Ametrien is een samentrekking van ame(thist) en (ci)trien. De oudere naam trystien is afgeleid van Schots tryst, ‘onderhandelen, samenkomen, overeenstemming bereiken’. Deze naam werd gekozen vanwege het naadloos in elkaar overgaan van banen citrien en amethist in één steen.
.
De Spaanse veroveraars (conquistadores) uit de 16e eeuw hebben sieraden met ametrien uit Zuid-Amerika mee teruggenomen naar Spanje, hoewel ze meer interesse hadden voor goud, zilver en smaragden. De steen werd toen nog gezien als een bijzondere vorm van amethist.
Ametrien is eigenlijk pas sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw bekend als aparte steen en als heelsteen. Het werd aangetroffen tussen de amethist vondsten uit Bolivia en Brazilië. Later werd er ook op andere plekken ametrien gevonden.
De bekendste vindplaats van natuurlijke ametrien is de Anahi-mijn in Bolivia. De daar gevonden kristallen zijn befaamd om hun hoge kwaliteit en heldere kleuren.
De ametrien is een kwarts en is dus familie van de bergkristal. De edelsteen wordt geel gekleurd door driewaardig ijzer, en paars door tweewaardig en vierwaardig ijzer.
Samenstelling: SiO2 + Fe2+, Fe3+, Fe4+
Hardheid: 7
Glans: glasglans
Transparantie: doorzichtig, doorschijnend
Breuk: schelpvormig
Splijtbaarheid: onvolkomen
Dichtheid: 2,63 – 2,65
Kristalstelsel: trigonaal
Lemon kwarts, ook wel lemon citrien genoemd, is een variëteit van kwarts of citrien welke licht of donker geel van kleur is met soms een groenige gloed, en waarbij oranje- of bruintinten ontbreken. Meestal wordt deze variëteit kunstmatig geproduceerd door amethyst en ijzer op hoge temperaturen te verhitten. Ook door bestraling van bergkristal kan een intense lichtgele kleur ontstaan.
Lemon kwarts is vernoemd naar zijn kleur. Lemon is Engels voor citroen.
Lemon kwarts wordt meestal geproduceerd met kwarts uit Brazilië.
Samenstelling: hoofdzakelijk SiO2 met sporen van Al en Fe
hardheid: 7
dichtheid: 2,65